Automat, czy manual?

Elektronika coraz szybciej depcze po palcach tradycyjnym rozwiązaniom techniki, wprowadzając do utartych schematów konstrukcyjnych wiele nadzwyczajnych innowacji. Mechanika staje się coraz bardziej zależna od elektronicznych wynalazków. Spór zwolenników i przeciwników tej, bijącej popularność dziedziny, jest widoczny również podczas wymiany zdań o preferowanym układzie napędowym.

Porównanie skrzyń biegów (automat i manual)

Automatyczna skrzynia biegów pozwala kierowcy zapomnieć o istnieniu sprzęgła. Jest on niemalże zwolniony z używania lewej nogi. Zdawałoby się, że wszystko właściwie jest podane na tacy. Auto prowadzi się optymalnie i płynnie, silnik odpoczywa, a w wielu modelach potrafi już nawet podążać za naszym stylem jazdy. Fakt, że samochód posiada automat, nie powinien być dla kierowcy powodem do lekceważenia techniki jazdy. Taka skrzynia też wymaga nauki i potrzebuje operatora, który pomoże dostosować się do zastanych warunków drogowych.

Inaczej przecież auto zachowuje się podczas ruszania na śniegu czy lodzie, inaczej na nawierzchni suchej. Problemy te dotyczą zarówno automatu jak i manuala. Skrzynie z dodatkowymi opcjami, starają się częściowo wyręczać kierowcę, choć najpierw musi on sam rozpoznać sytuację. I tak na przykład podczas jazdy miejskiej lub dynamicznej często lepiej utrzymywać się na niższych biegach. W tym celu można zablokować przełożenia, by automat wybierał biegi w trybie skróconym od 1-3. W opcji “ Snow” z kolei, przeznaczonej do startowania na śliskiej nawierzchni, automat używa coraz to wyższych biegów, aż koła znajdą przyczepność. Niestety, nie w każdym automacie można odnaleźć dodatkowe tryby. Rynek skrzyń jest dziś obfity i przed kombinowaniem i wciskaniem czegoś na siłę, dobrze przeczytać od deski do deski instrukcję obsługi danego modelu. Szczególnie, że automaty to bardzo skomplikowane zespoły, a ich naprawa do tanich nie należy.

Automat a moment obrotowy

Co ze sprzęgłem?

Nasuwa się pytanie: jakim właściwie producent obdarował nas momentem obrotowym i czy stać nas na odrobinę fantazji podczas prowadzenia? Istnieją skrzynie, które dysponują regulacją momentu. Mamy tutaj możliwość jazdy zwykłej, ekonomicznej i sportowej. W przypadku jazdy ekonomiczej (W), po zmianie biegów silnik osiąga obroty poniżej maksymalnego momentu obrotowego, a biegi po naciśnięciu gazu szybciej się zmieniają. Natomiast przy opcji sportowej (S) po uzyskaniu 90% maksymalnych obrotów, automat zmienia bieg na wyższy. Obroty są wyższe a przyspieszenie efektywniejsze. Wszystko jednak zachodzi wedle zamkniętego schematu. Automatyczna skrzynia biegów rzadko jest stosowana w sporcie. W szybkiej jeździe kierowca lepiej wykorzysta moc silnika, operując ręczną skrzynią biegów. W przypadku automatu kontrola nad autem jest ograniczona, mamy z góry założone zakresy przełożeń. I lepiej ich zbytnio nie przesilać gwałtownymi przyspieszeniami, bo skrzynia prędzej czy później odmówi posłuszeństwa.

Skrzynia półautomatyczna

W zawodach sportowych kierowcy używają głównie skrzyni manualnej. Daje ona możliwość wykorzystania elastyczności silnika, czyli zakresu prędkości na wybranych biegach. W zależności od stylu jazdy, możemy odpowiednio gospodarować takimi wartościami jak: moc silnika i siła napędowa na kołach. Kierowca w sporcie lepiej wykorzysta moc, utrzymując najwyższe obroty. Może rozpędzać auto, tak by przechodząc z biegu niższego na wyższy nie tracić prędkości, ale zyskiwać jeszcze więcej. Odpowiedzią na potrzeby sportowców jest półatomatyczna skrzynia biegów (manualna skrzynia z automatycznym sterowaniem sprzęgła). Rozwiązanie polega na systemie elektryczno-hydraulicznym, który automatycznie włącza sprzęgło w momencie wrzucania biegu. Za pomocą łopatek, znajdujących się tuż przy kierownicy (popychając je do siebie) zwiększamy bieg, od siebie, redukujemy. Przez to, że nie odrywamy rąk od kierownicy można zaoszczędzić sporo czasu. W modelach bez łopatek korzysta się z tradycyjnego drążka. Takie rozwiązania gwarantują kilkukrotnie szybszą zmianę biegu, w porównaniu do skrzyni tradycyjnej, pewność i niezawodność posunięcia, co oczywiście owocuje lepszymi wynikami podczas startów. Co jednak z manulanym sprzęgłem? W końcu nie służy ono tylko do zmiany biegów. Dobrze by pozostało ono w zestawie układu napędowego. Można wykorzystać je na przykład w trakcie ruszania, albo w celu utraty przyczepności. W autach przeznaczonych do jazdy miejskiej eliminuje się pedał sprzęgła, istnieje też możliwość zastosowania przełożenia automatycznego, jak w typowym automacie.